designing the obvious

Đợt đi chơi vừa rồi tôi mua được 5 cuốn sách:

* 2 cuốn về web design: css mastery và designing the obvious

* 2 cuốn về security: the oracle hacker's handbook và reversing: the secrets of reverse engineering

* 1 cuốn tôi chẳng biết xếp vào đâu: building scalable web sites

Mỗi cuốn tôi mua dành cho một mục đích khác nhau. Cuốn css mastery là dành để tặng bạn gái, hi vọng em sẽ nhanh chóng hiểu được css và xhtml, haha lúc đó tôi tha hồ...lợi dụng, nhờ thiết kế giùm mấy cái dự án của tôi. Cuốn oracle là dành cho công việc, hiện tại tôi có rất nhiều thứ phải làm liên quan đến thằng oracle này. Cuốn building scalable web sites dành cho tương lai một vài tháng tới, nếu dự án bán áo thun của tôi thành công, tôi sẽ cần đến nó. Ngoài ra tôi nghĩ nó cũng sẽ giúp ích một phần nào đó khi đi tư vấn cho mấy cái hệ thống LAMP. Cuốn reversing dùng để giải trí là chính.

Chỉ mỗi cuốn designing the obvious là tôi mua mà không có mục đích gì hết, chỉ vì thấy nó thiết kế đẹp và đọc thử thấy nó nói cũng hay nữa. Vậy mà nó là cuốn tôi đọc xong đầu tiên. Rất đáng đồng tiền bát gạo!

designing the obvious nói về cách thiết kế website sao cho nó...obvious, tạm dịch là hiển nhiên. Nó bàn đến một vấn đề mà tôi đã quan tâm từ lâu nhưng chưa có dịp tìm hiểu kĩ: usability, tạm dịch là tính khả dụng, của một website. Mục tiêu chính của cuốn sách là hướng dẫn designer thiết kế ra những website thiệt hiển nhiên, rõ ràng, rành mạch, và đừng bao giờ bắt khách hàng phải suy nghĩ!

Tuy chủ đề chính là thiết kế website, nhưng tôi cảm nhận mục tiêu cốt lõi của designing the obvious là dạy cho tất cả chúng ta cách thiết kế những sản phẩm đơn giản, dễ dùng mà hiệu quả. Sản phẩm ở đây bao gồm tất cả những thứ mà con người có thể sản xuất ra được, ví dụ như cái entry này, một website bán hàng, một chiếc xe đạp hay một cái tivi chẳng hạn.

Make everything as simple as possible, but not simpler. Đây là câu nói nổi tiếng của Abert Einstein và đó cũng chính là ý tưởng chủ đạo mà designing the obvious muốn truyền tải đến người đọc.

Thật tế đọc xong cuốn này, tôi chưa thiết kế được gì cả nhưng bây giờ nhìn đâu mình cũng thấy những sự rối ren, phức tạp không đáng có. Há há, tự nhiên trở thành "chuyên gia" usability.

Ví dụ như hôm rồi đi đăng kí visa debit card. Tôi đăng kí ở hai ngân hàng, ACB và Eximbank. Và cả hai lần, Tôi đều phải hỏi đi hỏi lại nhiều lần em teller mới biết cách điền mấy cái form, đơn giản vì chúng nó quá non-obvious! Có quá nhiều thuật ngữ chuyên ngành trong mấy cái form đó, ví dụ như "tài khoản ghi có" hay như "mở tài khoản CiF".

Mấy cái form này cũng không đồng nhất. Ví dụ như cùng một câu hỏi về CMND, có form thì hỏi luôn nơi cấp, có form chỉ cần số CMND và ngày cấp. Đây là những điều rất nhỏ nhưng chúng làm cho tôi bận tâm, ủa tôi có điền thiếu không ta, sao mấy chỗ này không giống nhau?

Đừng bao giờ bắt khách hàng phải suy nghĩ! Đó cũng là tên của một cuốn sách khác thuộc hàng bestseller về web usability: don't make me think. Ngày mai tôi sẽ mua cuốn này luôn, hi vọng nó cũng hay và bổ ích như designing the obvious.

Cập nhật: tôi đã đọc don't make me think rồi, cảm nhận ban đầu là nội dung khá giống như designing the obvious nhưng nó cô đọng, xúc tích nên có vẻ chán hơn. Tôi sẽ đọc lại một lần nữa, hi vọng rút ra được điều gì đó.