Bò lên Half Dome

Giữa lưng chừng núi, tôi đoán nếu mà rớt từ đây xuống chắc cũng lâu lắm người ta mới tìm thấy xác mình. Tôi ráng hết sức bấu vô sợi dây cáp, ráng một hồi thì hết sức thiệt. Hai tay mỏi nhừ, chân trái chuột rút. Chưa bao giờ tôi thấy mệt và sợ chết như vầy. Giữa lúc ngàn cân treo sợi tóc, tự dưng tôi muốn tính xem từ đây mà rơi tự do, với chiều cao thế này, vận tốc thế này, gia tốc thế này, sức gió thế này, hướng gió thế này, không biết bao giờ mới chạm đất và cách chân núi bao xa.

--

Nhóm chúng tôi gồm 5 người, khởi hành từ trưa thứ bảy từ Bay Area, chạy một mạch đến chập choạng tối thì đến Yosemite, công viên quốc gia lớn nhất California cũng là công viên đầu tiên của nước Mỹ. Vô công viên không tìm được chỗ cắm trại, cả đám quay ra ngoài, may quá tìm được một nơi cách cổng chừng 10' lái xe. Hạ trại, ăn uống nhanh, đi ngủ sớm, mai hứa hẹn là một ngày dài. Bọn tôi sẽ trèo lên Half Dome.

Yosemite rộng kinh khủng, hơn 3.000 cây số vuông, cả một vùng đồi núi bạt ngàn, bao la mây trời sông nước, bao quanh một thung lũng nhỏ, vốn là nơi sinh sống của thổ dân da đỏ từ 3.000 năm trước, bây giờ trở thành trung tâm của các hoạt động du lịch và khám phá. Yosemite nổi tiếng bởi các thác nước hùng vĩ, cai trị bởi mấy ông hà bá năm nào cũng ăn mấy mạng người; bởi lũ gấu đen Bắc Mỹ thích ăn hamburger hơn là tổ ong, đêm nào cũng mò vô khu vực có người cắm trại tìm đồ ăn thừa; bởi mấy cây xồi khổng lồ mấy ngàn năm tuổi, thân cây lớn đến nỗi có thể đục lỗ để chạy xe xuyên qua; nhưng nổi bậc hơn cả là những dãy núi đá hoa cương (granite) cao sừng sững, thánh địa Macca của dân leo núi đá (rock climbing) và dù lượn các kiểu.

Cảnh thung lũng Yosemite, nhìn từ Glacier Point. Half Dome là cái núi dáng nửa máy vòm bên tay phải.

Tôi có anh đồng nghiệp chuyên đi leo mấy ngọn núi ở đây. Ảnh nói leo từ Yosemite Valley lên thẳng Half Dome mất khoảng 16 tiếng. Bọn tôi không phải siêu nhân như anh đó, nên chọn giải pháp dễ nhất là đi bộ từ chân núi lên (tiếng Mỹ gọi là hiking). 5h30' sáng cả đám lòm còm bò dậy, dọn trại, ăn sáng, chuẩn bị lên đường. 7h30' xe chạy. Cách cổng chỉ 10' nhưng mà cũng hơn cả tiếng mới vô được tới Yosemite Valley. Gần 9h chúng tôi đến được đường mòn để bắt đầu hình trành đi, đi nữa, đi mãi rồi đi thêm chút nữa mà vẫn chưa tới.

Half Dome, dựng đứng 2700m giữa Yosemite.

Bọn tôi chọn đi theo hướng thác Vernal, đường đi đẹp ơi là đẹp. Lúc bấy giờ đang là đầu mùa xuân, tuyết trên các đỉnh núi vẫn còn nhiều, nên thác nào cũng ầm ầm nước lũ. Gọi là đi nhưng thật ra phải leo dốc liên tục, ít có đường bằng. Tổng cộng phải leo lên gần 1.600 mét, cỡ bằng leo cầu thang lên một tòa nhà 500 tầng. Trước đó bọn tôi cũng có làm vài chuyến leo kiểu này rồi, dụng cụ đủ, nên cũng không mệt lắm.

Cả đám đi hoài đi hoài, đến khoảng 2h chiều thì bắt đầu thấy Half Dome. Càng đến gần càng thấy ớn. Đã biết là đoạn cuối phải trèo dây cáp lên, nhưng nhìn từ xa cái dây cáp nó treo thẳng đứng, sao mà leo lên trời!? Rồi cả đám nghĩ, àh chắc cái đó không phải dây cáp mà mình sẽ leo lên đâu, chắc phải có cái dây khác, nhưng rốt cuộc đúng là nó thật. Khoảng 3h thì bọn tôi mò lên đến được đinh Sub Dome để bắt đầu leo lên Half Dome. Đến gần hơn thì thấy cũng không đáng sợ lắm. Cả bọn đeo bao tay vô, mặc thêm áo vì gió, chụp hình lần cuối, để có gì còn có ảnh thờ. Nhìn đoàn người đi xuống không phải ai cũng cơ bắp lực lưỡng, tôi nghĩ bụng chắc cũng không sao đâu. Thiệt là lầm to.

Phải đi bộ 6 tiếng, 13 cây số mới tới được chỗ này. Còn một đoạn ngắn nữa thôi là lên đỉnh, nhưng... chút nữa là hết cười.

Đoạn cuối từ đỉnh Sub Dome lên Half Dome chỉ khoảng hơn 120 mét, nhưng dóc dựng đứng có đoạn từ 45 đến 60 độ, không thể đi bộ lên được. Người ta thiết lập một hệ thống dây cáp chạy dọc theo sườn núi, ai muốn leo lên thì đu dây đi từng bước, khoảng 2 mét thì có một miếng gỗ, có thể dừng lại để nghỉ. Chỉ có một đường duy nhất cho hai chiều, người đi lên và đi xuống phải tự nhường nhau. Muốn leo lên đây phải có giấy phép. Mỗi ngày chỉ có 400 giấy phép được xuất ra, nếu có nhiều người muốn đi hơn thì phải rút thăm. Nếu mò lên đây mà không có giấy phép bị phát hiện sẽ bị phạt lên đến 5.000 USD hoặc 6 tháng tù.

Nhìn lên không thấy đỉnh, nhìn xuống thì cỡ... 20 giây.

---

Không biết tôi đã dừng lại bao lâu, có một đoàn dài đang chờ phía sau. Lần đâu tiên trong đời tôi sợ mình sẽ chết vì chơi ngu. Chỗ này cũng đã có vài người chết. Tôi nhẩm nếu rơi tự do chắc mất khoảng 20 giây mới chạm đất. Đứng một hồi tôi thấy đỡ hơn, nhưng cứ đi một bước là tay lại mỏi nhừ. Có vẻ chỉ có mình tôi là bị như vậy, những người khác trong đoàn đều ổn. D. đi ngay phía sau nói chắc do tôi đi sai cách. Do khớp quá nên tôi ôm cả hai tay vào dây cáp bên tay trái, rồi leo lên giống như là người ta đu dây. Mệt không thể tả được, mà càng mệt thì càng sợ sẽ sơ sẩy. Tôi đã đánh giá thấp đoạn đường này, nên bị sốc khi thấy đã rất cố gắng mà vẫn trèo lên không nổi. D. nói phải dùng cả hai dây cáp, dùng sức đè dây cáp xuống, chùng người một chút rồi bước đi. Tôi làm theo thì thấy đúng là hiệu quả và đỡ mất sức hơn hẳn. Nhưng quan trọng nhất là tinh thần lên trở lại, vì đã thấy được đường ra khỏi tình thế ngặt nghèo đó.

Dùng cả hai tay, chùng người xuống và bước đi. May là qua đoạn dốc không nhìn thấy đỉnh thì đường dễ đi hơn.

Cuối cùng tôi cũng bò lên được tới nơi. Chắc mất khoảng 45' cho một đoạn đường 120 mét. Đỉnh Half Dome bằng phẳng, hồi xưa còn được cắm trại, bây giờ người ta cấm do trên đấy không có nhà vệ sinh. Nằm trên đỉnh, thò đầu ra ngoài vách đá, nhìn thẳng xuống thung lũng, gió thốc thẳng lên mặt, bay như chim, có lẽ là một cảm giác mà tôi sẽ không bao giờ quên.

Bọn tôi ở trên đỉnh chỉ khoảng 20'-30' rồi phải đi xuống vì từ xa có một đám mây đang kéo đến, nếu mà mưa hoặc có sét đánh thì rất nguy hiểm. Ban đầu tôi cũng lo không biết đi xuống thế nào, nhưng hóa ra dễ hơn nhiều, do không phải dùng sức. Chỉ cần làm theo cách D. chỉ là cứ đi xuống nhẹ nhàng. Sống rồi. Phew!

Từ đỉnh Sub Dome, bọn tôi phải cuốc bộ thêm 13 cây số đường núi nữa mới xuống lại thung lũng. Trời tối, đường toàn đá khó đi, trơn trượt khi đi ngang mấy cái thác, nhưng so với đoạn leo lên Half Dome thì chỉ là muỗi. Cả đám đến được chỗ đậu xe lúc hơn 9h30' tối, mệt lã, nhưng vui!