Tẩy chay sứ quán San Francisco
"If you see fraud and do not say fraud, you are a fraud."
--Taleb
Chính phủ Việt Nam muốn thu hút người Việt Nam ở nước ngoài thì trước tiên cần phải xử lý triệt để nạn tham nhũng vặt ở các sứ quán.
Nhóm Tôi và Sứ Quán trên Facebook đã ghi lại rất nhiều trường hợp sứ quán nhũng nhiễu, đòi thêm tiền khi bà con làm giấy tờ. Cách đây 5 năm họ gửi thư ngỏ cho Chính phủ Việt Nam và năm ngoái làm một petition, nhưng đến giờ mọi thứ vẫn như cũ, ít nhất là ở sứ quán San Francisco (SF), nơi tôi sinh sống.
Giá chính thức làm hộ chiếu do Chính phủ công bố là $70, nhưng sứ quán San Francisco vui thì đòi $120, buồn thì đòi $170, không vui không buồn thì cũng ngâm hồ sơ cả tháng (tôi không biết quy định chính thức là phải trả lời trong bao nhiêu ngày, tìm trên mạng không thấy). Sứ quán là bộ mặt của Chính phủ, mà hỡi ôi Chí Phèo cũng phải chào thua kỹ nghệ rạch mặt ăn tiền của sứ quán San Francisco.
Ngay như hôm nay, tôi nhận được email như thế này từ một người quen (tôi sửa chính tả vài chỗ và đã được tác giả đồng ý cho đăng):
Hơn hai tháng trước, em đóng $70 thì bị gọi đòi thêm $50 không thì họ dọa gửi lại hồ sơ. Dịp đó em cũng không có thời gian ngâm lâu nên đành ngậm ngùi đóng thêm $50, vậy tổng là $120 và nhận được hộ chiếu trong vòng hơn một tuần, nhưng mà họ còn ghi nhầm giới tính! Bó tay, lại mất công gửi lại để đính chính ở trang sau, nhưng thế là trang chính sẽ bị giới tính sai cho đến lần sau thay hộ chiếu mới! Thế mà bảo $50 thêm vào là để xác minh giấy tờ, hồ sơ. Xác minh xong rồi nhầm luôn giới tính con nhà người ta.
Cách đây một tuần, em gửi hồ sơ và đóng luôn hẳn $120 ($70 làm hộ chiếu mới + $50 xác minh giấy tờ, hồ sơ) y như lần trước bị vòi. Hai hôm trước có người gọi bảo phải $170, em nói mới gần đây tôi làm $120 xong hơn một tuần nhận được, sao suốt ngày gọi đòi tiền vớ vẩn thế này! Họ bảo $170 thì mới nhanh được còn $120 thì phải một tháng. Em bảo tôi chỉ đóng $120 rồi nói lãnh sự quán thế là không được suốt ngày chỉ hành dân đòi tiền, không minh bạch, xong họ dập máy luôn.
Hôm nay lại một người nữa gọi điện bảo hồ sơ sẽ bị trả lại vì chỉ đóng $70! Em bảo, xin mời nhìn lại tôi đóng $120 mà, hôm trước vừa có người gọi cho tôi bảo $120 thì chờ 1 tháng cơ mà.
Số tiền $50 mà họ nói là "xác minh giấy tờ, hồ sơ" không có liên quan gì đến việc làm hộ chiếu, người dân chỉ đóng số tiền này khi muốn cấp giấy xác nhận không có tiền án.
Đây không phải trường hợp đầu tiên và duy nhất. Rất nhiều bạn bè, người quen của tôi đã bị vòi tiền trắng trợn như vậy. Tôi đề nghị Chính phủ, Bộ Ngoại giao mở cuộc điều tra sứ quán San Francisco về hành vi tham nhũng này, làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu. Tôi muốn biết tại sao Tổng lãnh sự không ngăn chặn được tình trạng tham nhũng đã diễn ra nhiều năm nay.
Từ lâu tôi đã không muốn tham gia các hoạt động có liên quan đến sứ quán SF, nhưng kể từ hôm nay cho đến khi Chính phủ và Bộ Ngoại giao mở cuộc điều tra chính thức, tôi sẽ tích cực tẩy chay. Tôi hi vọng những ai ở khu vực vùng vịnh SF sẽ cùng tôi không dự Tết do sứ quán SF tổ chức, không gặp gỡ các đoàn lãnh đạo, tẩy chay tất cả sự kiện và con người có dính líu đến sứ quán SF. Tôi tin không phải ai ở sứ quán SF cũng ăn bẩn tiền của đồng bào, không phải việc gì họ làm cũng xấu xa, nhưng sứ quán là một hộp đen, tôi không biết cách nào để phân biệt tốt xấu.
Vùng vịnh SF tập hợp biết bao nhiêu tài năng khoa học công nghệ gốc Việt. Nếu Chính phủ Việt Nam nghiêm túc trong việc mời gọi những người này trở về nước, họ phải ngay lập tức xử lý vấn nạn tham nhũng này. Ngược lại, nếu một tập thể tinh hoa như vầy mà vẫn không thể giải quyết được ngay cả chuyện tham nhũng liên quan đến chính mình thì tôi thấy chúng ta cũng xứng đáng với Chính phủ mà chúng ta đang có, không nên kêu ca thêm làm gì nữa.
Nếu nhà báo nào đọc được bài này và muốn mở một cuộc điều tra, xin vui lòng email thaidn@gmail.com.
Comments
1998 a mất passport mà thằng đại súc quán của Vn nó chém 500$. Với những năm đó số tiền đó là to lắm với sinh viên trong khi giá trị thực tế cũng có vài chục thôi.
Mấy vị trong show biz mà vưa complain xong thế là ngày hôm sau phải hạ hết status xuống để yên thân.
Để có vé làm ở mấy chỗ như SF thì phải chi rất nhiều nên chúng nó bào dân lại để gỡ chưa kê buôn hàng.
Còn để nói là minh bạch thì .... chả biết nó sao cho đúng nữa
Thời hạn cấp hộ chiếu là không quá 5 ngày làm việc (điều 14 khoản 2): http://vanban.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/hethongvanban?class_id=1&mode=detail&document_id=36315
Thông thường, nhân viên sứ quán sẽ ngâm hồ sơ để vòi vĩnh với lý do cần xác minh hồ sơ hay thậm chí... máy in hỏng. Chuyện xác minh hồ sơ chỉ cần thiết khi hồ sơ chưa đầy đủ (sứ quán có trách nhiệm chỉ rõ hồ sơ chưa đầy đủ chỗ nào). Ngay cả khi phải xác minh hồ sơ, tổng thời gian cũng không được quá 45 ngày (điều 1 khoản 2b): http://vanban.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/hethongvanban?class_id=1&mode=detail&document_id=169534
Tiền lạm thu phí lãnh sự sẽ được sứ quán chia nhau và lập quỹ đen, như quỹ này: https://vnexpress.net/thoi-su/khong-chap-nhan-bo-ngoai-giao-co-quy-toi-16-trieu-usd-2816206.html
Nói chung, trong câu chuyện lạm thu phí lãnh sự, các sứ quán, và đương nhiên cả Bộ Ngoại giao, là một hệ thống tham nhũng từ dưới lên trên, từ trên xuống dưới chứ không phải chỉ vài nhân viên cá biệt thoái hóa biến chất làm bậy.
Còn đối với giới báo chí trong nước, tham nhũng ở các sứ quán được xem là vùng cấm: https://www.facebook.com/groups/nhabaotre/permalink/833887123368197/
4 năm trước, chuyện này mới xuất hiện lần đầu tiên trên báo nhà nước khi người bị sứ quán lạm thu chính là một nhà báo của Báo Lao Động: https://laodong.vn/xa-hoi/lam-thu-phi-cua-nguoi-viet-nam-o-nuoc-ngoai-map-mo-cac-muc-phi-322242.bld
Nhưng rồi Bộ Ngoại giao đã nhanh chóng "làm việc" với Báo Lao Động để dàn xếp ỉm vụ việc đi (link trên website Báo Lao Động đã bị xóa nên tôi dùng tạm link này): https://nguyentandung.org/lam-thu-phi-cua-nguoi-vn-o-nuoc-ngoai-bo-ngoai-giao-se-xu-ly-nghiem-neu-co-sai-pham.html
Để rồi sau đó mọi chuyện đâu lại vào đấy.
Mình cúp, gọi lại gặp người khác thì họ nói mình đóng $30 phí làm nhanh, mình bảo không cần làm nhanh - họ dập máy luôn. Lần đó họ gửi trả lại hồ sơ cho mình. Sau đó mình gửi lại, nhưng nộp $20 thay cho $10 đồng, cũng có ng gọi vòi nhưng mình nói là mình đã gửi dư rồi. Họ cúp máy. 1 tuần sau mình nhận được giấy tờ.
Gần đây, có lẽ họ đã thống nhất quan điểm nên ai cũng trả lời như nhau và mình đành ngậm ngùi trả thêm $50 đồng còn ko họ trả giấy tờ. Họ nói $10 chỉ áp dụng nếu mình đến nộp trục tiếp tại văn phòng.
Sống ở Mỹ nhưng bản chất là thói quan liêu kiểu VN .
Chắc đói quá nên vòi đấy anh ạ :)