copyright vs license

Hôm nay rất vui là cuối cùng cũng có một tờ báo lên tiếng về sự kiện của BKIS, và BKIS đã không còn im lặng nữa. Đây có thể coi là một kết quả khả quan ban đầu để khích lệ tinh thần của những anh em đã đưa vụ này ra ánh sáng.

Những gì cần nói thì một số bồ trên HVAOnline đã nói rồi, tôi chỉ muốn nhấn mạnh thế này: có lẽ bác Quảng và một vài người khác đang thảo luận trên HVAOnline không phân biệt được hai khái niệm copyright và license.

Copyright (ở VN dịch là bản quyền, tôi thấy cách dịch này không rõ lắm) là quyền của tác giả, quyền của người tạo ra sản phẩm, chữ *copy* có thể hiểu nôm na là quyền được sao chép, quyền được phân phối lại.

Tôi thấy nhiều người hay nói, "tôi xài Windows có bản quyền", "tôi xài phần mềm X có bản quyền"...phát biểu như thế là hoàn toàn huề vốn, bởi lẽ bất kỳ thứ sản phẩm nào được tạo ra trên thế giới đều có bản quyền (trừ những sản phẩm thuộc dạng public domain), nghĩa là có một ai đó giữ quyền tác giả của chúng.

Lẽ ra các phát biểu trên phải là: "tôi xài Windows có giấy phép sử dụng hợp lệ" hay "tôi có giấy phép sử dụng hợp lệ để xài phần mềm X".

Giấy phép sử dụng (dịch từ tiếng Anh là license, cách dịch này ổn) là những quy định (thường có giá trị như một hợp đồng dân sự), giữa người bán (thường là người giữ bản quyền) và người mua, nhằm điều chỉnh hành vi của người mua, cho phép họ làm một số việc, và không cho phép họ làm một số việc.

Đối với lĩnh vực phần mềm, có một số license như GPL, BSD, Mozilla, Apache, MIT (xem thêm trên http://www.opensource.org) cho phép người sử dụng có được cái quyền *cao cấp nhất* của quyền tác giả, là sao chép và phân phối lại. Nhưng tuyệt đại đa số license phần mềm không hề cấp cho người sử dụng quyền sao chép và phân phối lại này.


Trở lại vấn đề của WinRAR, bác Quãng và BKIS đóng vai trò là người sử dụng, quyền của họ được quy định trong license giữa họ và WinRAR, và như đã nói ở trên, họ không hề được cấp quyền sao chép và phân phối lại WinRAR mà không có sự đồng ý bằng văn bản (written permission) của WinRAR.

Điều số 4 của giấy phép WinRAR quy định:
The RAR/WinRAR unregistered trial version may be freely distributed, with exceptions noted below, provided the distribution package is not modified in any way.

a. No person or company may distribute separate parts of the package with the exception of the UnRAR components, without written permission of the copyright owner.

b. The RAR/WinRAR unregistered trial version may not be distributed inside of any other software package without written permission of the copyright owner.

c. Hacks/cracks, keys or key generators may not be included on the same distribution.
Nghĩa là một người chỉ được RAR/WinRAR cấp cho quyền sao chép và phân phối lại RAR/WinRAR nếu và chỉ nếu họ không phạm phải các điều 4a, 4b và 4c.

Như đã phân tích ở đầu topic, hành động tách và nhúng rar.exe vào BKAV Pro vi phạm 4a và 4b, do đó BKIS không hề được RAR/WinRAR cấp quyền sao chép và phân phối lại. Nghĩa là BKIS đã vi phạm các quy định trong giấy phép sử dụng WinRAR mà BKIS được cấp, bất kể người dùng cuối có trực tiếp sử dụng hay biết đến sự tồn tại của rar.exe hay không.

(tôi có chỉnh sửa vài chỗ cho nó rõ ý hơn)


PS: cách đây không lâu, tôi có start một cái project nho nhỏ về vấn đề bản quyền này. Mục tiêu là trả lời cho các thắc mắc của mọi người về bản quyền và luật sở hữu trí tuệ ở VN. Tuy vậy có quá ít câu hỏi được hỏi, nên tôi cũng quên bẵng đi, hôm nay mới nhớ lại. Nếu ai muốn đặt thêm các câu hỏi khác về vấn đề này, có thể hỏi tôi trực tiếp trên này, hoặc ở link này http://vnhacker.blogspot.com/2008/03/cac-cau-hoi-thuong-gap-ve-ban-quyen.html

Comments

Unknown said…
#Page Not Found!
Thai Duong said…
duc: cái link ở HVA bồ phải vào http://hvaonline.net/hvaonline/forums/list.hva rồi tìm nó mới hiện ra, chứ click thẳng thì hình như nó sẽ báo *not found*.
Thai Duong said…
duc: tôi nhầm, đã sửa cái link đến cái project "Copyright FAQ".
Admin said…
bài viết hay. thanks !
Anonymous said…
Lại sai chính tả, mệt với bác nè quá, các bác trong Nam hay sai hỏi và ngã (Quảng , Quãng) quá. Ko phải phân biệt vùng miền đâu nhưng sự thật nó thê.