20 chai/tháng + 5% cổ phiếu dạng cổ đông chiến lược

(bạn Lê Quỳnh, phóng viên VNN, có hỏi ý tôi về việc đăng bài này lên VNN, và tôi đã đồng ý. Các bạn có thể xem ở http://vietnamnet.vn/giaoduc/2009/03/833719/).

Câu hỏi nào là khó trả lời nhất khi phỏng vấn xin việc? Không biết đối với người khác thì như thế nào, đối với tôi đó chính là câu "thế anh đề nghị mức lương bao nhiêu?".

Từ trước đến giờ, không kể các dạng làm theo hợp đồng, tôi có apply vào tổng cộng 3 công ty. Hầu như lần nào tôi cũng đề nghị một mức lương thấp hơn tôi dự tính rồi nhận một mức lương thấp hơn tôi xứng đáng được nhận.


Công ty đầu tiên đầu tiên của tôi là FPT Telecom, hồi cuối năm 2003. Lúc người phỏng vấn hỏi câu trên, tôi đã rất thành thật khai báo mất lương hiện tại của tôi là 2.500.000/tháng (lúc đó tôi làm cộng tác viên cho Tuổi Trẻ Online) và chỉ muốn nhận bằng khoản lương đó. Bài học đầu tiên: mỗi lần đổi công việc là mỗi lần phải được tăng lương, nghĩa là bạn phải yêu cầu một mức lương cao hơn công việc cũ, coi như là chi phí để làm quen với môi trường mới.

Công ty thứ hai là Mai Linh, đầu năm 2004. Lúc thỏa thuận vấn đề lương bổng, tôi đã không thống nhất một con số cụ thể mà lại chỉ thỏa thuận phần lương cứng quá thấp (còn thấp hơn ở FPT Telecom), phần còn lại tính theo từng dự án. Bài học thứ hai: nên thỏa thuận một con số cụ thể, chí ít con số này phải đủ nuôi sống bạn theo cách bạn muốn, trước khi bàn đến những nguồn thu nhập khác.


Công ty thứ ba cũng chính là công ty hiện tại, hồi cuối năm 2004. Lần này tôi đã có nhiều kinh nghiệm hơn rồi, thành ra lúc phỏng vấn, tôi đã mạnh miệng đề nghị một mức lương cao gần gấp ba so với mức lương ở công ty trước. Nếu bạn nghĩ bạn xứng đáng, hãy mạnh dạn đề nghị mức lương của mình, không có việc gì phải e dè cả.

Các sếp đồng ý với mức lương mà tôi đề nghị, dẫu vậy, họ yêu cầu trong thời gian thử việc, tôi chỉ nhận được 70% mức lương đó (và sau hơn 2 năm tôi mới được tăng lên đúng mức lương mà tôi đề nghị :-d). Bài học thứ ba: phải thỏa thuận thời gian thử việc là bao lâu để tránh trường hợp làm hoài mà lương không thấy tăng về mức thỏa thuận ban đầu.

Công ty hiện tại cũng cho tôi một bài học khác về việc tăng lương. Bài học thứ tư: phải thỏa thuận hoặc biết chính xác chính sách tăng lương và chế độ thưởng của công ty là như thế nào trước khi ký hợp đồng. Thường các công ty 6 tháng tăng một lần tùy theo từng đối tượng, cũng có công ty 3 tháng một lần và công ty 2 năm một lần như ở chỗ tôi đang làm . Còn thưởng thì vô chừng, nhất là đối với các công ty đã cổ phần hóa .

Một vấn đề nhỏ khác cũng cần phải lưu ý là khi thỏa thuận mức lương, bạn phải chắc chắn rằng đây là lương mà bạn sẽ được nhận, sau khi trừ đi tất cả các khoản khác như thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm y tế...

---

Từ đầu đến giờ tôi đề cập đến những kinh nghiệm rút ra được từ những lần thỏa thuận lương bổng mà chưa đề cập đến lý do tại sao trước đây khi đi phỏng vấn, tôi lại thường có xu hướng chọn mức lương thấp hơn dự tính. Tôi thấy đây không phải là vấn đề của riêng tôi, mà là vấn đề của khá nhiều người, nhất là những bạn chưa có kinh nghiệm đi làm.

Có lần tôi phỏng vấn một anh xin vào công ty của tôi, tôi hỏi anh câu hỏi trên, và nhận được câu trả lời thế này: "Lương đối với em không quan trọng lắm, quan trọng là được học hỏi, rèn luyện blah blah blah...".

Tôi đánh giá anh này thành thật nhưng hơi khờ. Nhà tuyển dụng sẽ không có thiện cảm với những người không đi làm vì tiền, bởi nó là một dấu hiệu của sự chưa trưởng thành. Nếu tiền đối với bạn không quan trọng, nhà tuyển dụng sẽ suy ra công việc đối với bạn cũng không quan trọng luôn, đơn giản vì mục tiêu lớn nhất của công việc là kiếm tiền.

Cứ so sánh thế này xem. Giữa một ông bố mỗi ngày phải chạy lo miệng ăn cho hai đứa con nhỏ và một anh sinh viên mới tốt nghiệp "tiền chả là cái đinh gì hết", ai sẽ làm việc chăm chỉ hơn?

Hơn nữa, trong mắt nhà tuyển dụng, những người trả lời theo kiểu trên thường là những người không có năng lực, hoặc không tự tin vào khả năng của họ, hoặc không biết được khả năng của họ đến đâu. Không có một doanh nghiệp nào muốn biến công ty của họ thành nơi thực tập miễn phí cho những người như thế cả.

Do đó, dẫu mục tiêu của bạn là học hỏi, rèn luyện kinh nghiệm (đây là một mục tiêu chính đáng), bạn vẫn phải quan tâm đến lương bổng nếu bạn muốn tìm được việc làm. Bạn phải chứng minh cho nhà tuyển dụng thấy rằng, bạn tự tin vào giá trị của mình thông qua mức lương mà bạn đề nghị.

--

Vậy đề nghị bao nhiêu là vừa? Tôi nghĩ mỗi người khi apply vào một công việc nào đó, cũng đã có sự lựa chọn mức lương cho mình, bằng cách tham khảo mức lương của các đồng nghiệp hoặc mức lương trung bình trên thị trường. Nói chung, nguyên tắc chủ đạo là: bạn phải cảm thấy vui vẻ và thoải mái với mức lương của mình.

Nếu bạn nhận một mức lương quá cao so với giá trị của bạn (điều này hiếm khi xảy ra, vì những lý do ở trên), vô tình bạn lại tự đặt áp lực lên bản thân. Tiền càng nhiều thì trách nhiệm càng cao mà bạn.
Khi bạn nhận một mức lương thấp hơn mong đợi, bạn sẽ khó có thể toàn tâm toàn ý hoàn thành công việc của mình. Có thực mới vực được đạo mà bạn.

Trong cả hai trường hợp này, cả bạn và nhà tuyển dụng đều gặp nhiều thiệt hại về mặt tinh thần và vật chất; do đó để tốt cho cả hai phía, bạn nên mạnh dạn đề nghị một mức lương giúp bạn thật sự cảm thấy vui vẻ và thoải mái.

--


Sở dĩ hồi trước tôi thường đề nghị mức lương thấp hơn tôi dự tính là vì lúc đó tôi vẫn chưa đủ tự tin vào bản thân mình. Còn bây giờ nếu phải đi xin việc, chắc chắn tôi sẽ đề nghị mức lương là title của entry này .

Comments

Unknown said…
Tư tưởng lớn gặp nhau. Mình cung trải qua nhiều trường hợp giống bạn
Anonymous said…
Bài viết khá hữu dụng cho các bạn mới đi làm, thời điểm này cũng là thời điểm nhiều bạn đang tốt nghiệp ĐH (ở VN) đây .

Tuy nhiên một góp ý là không nên dùng từ "Xin Việc" , bởi ứng viên/người dự tuyển không đi XIN, và người tuyển dụng cũng không CHO.
(trừ khi đơn vị tuyển dụng thật sự không kiểm tra, phỏng vấn, test... gì cả mà cứ nhận đại người vào ngồi mát lãnh lương)

Đơn vị tuyển dụng nào mà dùng các từ như "hồ sơ xin việc", "đơn xin việc" ... theo tôi vẫn còn thiếu tính chuyên nghiệp (nếu không muốn nói là quan liêu, không biết dùng người).

just my two cents,
Anonymous said…
Đồng ý là khi đi phỏng vấn tuyển dụng phải hiểu rõ là mình sẽ ký hợp đồng lao động để 2 bên cùng có lợi, chứ không phải là đi xin xỏ cái gì người ta cho không.
Khi đó mới có tâm trạng thoải mái mà đề nghị mức lương, chứ như nhiều bạn đi phỏng vấn lần đầu dù kiến thức khá vẫn cứ nhút nhát, là sẽ bị hớ về lương bổng, tiền thưởng, tăng lương... ngay.

Anh biết 1 thằng nhóc tự khoe học ĐH có bằng xuất sắc, mà lại phải đi "xin việc" muốn khùng. Cuối cùng lại chấp nhận vào làm cho 1 ông sếp cũ chuối, chỉ làm mấy việc pha cà phê, cài Desktop, thỉnh thoảng chỉnh MDaemon...
Cu cậu cứ than thở suốt ngày là sợ mấy cái Java, C++, C... của mình sẽ đổ xuống sông hết, mà không nhận thấy rằng vấn đề là "giấc mơ con đè chết cuộc đời con" (@Chế Lan Viên).
Anonymous said…
Em hâm mô anh Thái quá :D. Trình độ của em còn hạn hẹp nên có nhiều bài viết em cũng chưa biết nó nói về vấn đề gì nữa. Buồn ghê!!! Cảm ơn anh đã chia sẽ nhiều kinh nghiệm cho mọi người. Nều được gặp anh em sẽ xin chữ ký và 1 tấm hình liền. :D
Anonymous said…
Bài viết rất hay và hợp tâm lý,em mạn phép copy nghen anh Thái.
Linh Phan said…
đây đúng là kinh nghiệm xưong máu lun ah', trúng phóc hết ^_^
Zo said…
20 chai là chuyện nhỏ,nhưng 5% cổ phiếu là chuyện lớn đó.

Thằng nào chịu OK cái request đó nhỉ???
Anonymous said…
20 chai/tháng + 5% cổ phiếu = tự mở công ty hoặc đi nước ngoài làm IT luôn cho rồi !
Thậm chí CEO cũng không dám mơ đến mức 5% cổ phiếu nữa Thái à !
Việt Nam thiên tài nhiều lắm !
Anonymous said…
20 chai/tháng + 5% cổ phiếu = tự mở công ty hoặc đi nước ngoài làm IT luôn cho rồi !
Thậm chí CEO cũng không dám mơ đến mức 5% cổ phiếu nữa Thái à !
Việt Nam thiên tài nhiều lắm !
Little pig said…
This comment has been removed by the author.
Little pig said…
Vô tình em lạc vào blog này, quả thật là đươc mở mang tầm mắt. Đang chat với bạn mà không chat nữa ngồi đọc mấy bài viết của anh
Anonymous said…
Đang tìm code mà "đi lạc" vào đây, đọc bài của anh thấy "thấm" dễ sợ. Em cũng từng thế (đa số lính tò te đều thế :D ) tuy nhiên mức lương em cũng đủ uống cafe' mỗi sáng.
Dù sao cũng thank anh đã share những kinh nghiệm "xương máu" của mình.
Hân hạnh được làm quen.
hoangtuera@gmail.com
Anonymous said…
20 chai thì không ít doanh nghiệp dễ dàng chấp nhận nếu mình chứng tỏ mức độ trưởng thành về cả tư duy lẫn khả năng kĩ thuật. Nhưng cái vụ 5% cổ phiếu thì cần thêm vài level nữa trên cấp manager rồi hãy nghĩ đến - nếu mình ko phải là nhà đầu tư.

Z0rr0
afterlastangel said…
This comment has been removed by the author.
Anonymous said…
20 chai bèo quá. Ông sư phụ bên Mỹ về VN kiếm lập trình viên .NET làm code monkey ở VN 3000 US dolar/ 1 tháng còn chấp nhận mà. (ở Mỹ chức danh này chỉ được 5000 us dolar thôi đó).
Anonymous said…
Bài viết thật hay và hữu ích. Mạng phép copy bài này sang blogthuthuat.com nhé, sẽ đề tên tác giả đàng hoàng hehehe
Anonymous said…
thanks you so much!!!!
day qua la mot van de nan giai va thuc su kho khan ma minh dang gap phai.minh la 1 sv vua moi ra truong,bua gio minh dang gui don tim viec lam,moi cau hoi deu co the ok nhung cau hoi ve van de nay,thi that ko bit phai tra loi nhu the nao.gap duoc bai viet cua ban thi qua that la minh nhu nguoi sap chet duoi vo duoc manh van vay.jo day minh da du tu tin de buoc vao moi cuoc phong van roi.ko bit sao chu noi that nha: ngay mai minh di phong van roi. hen that do
Anonymous said…
Em xin phép copy về diễn đàn Ngàn Hạc Giấy nhé Anh.
Anonymous said…
hehe hay phết, nhưng nó cũng như cái entry : " Đọc Sách " thành ra tui ... Đeck Tin hahaha. Toàn xúi zdại không ^_*
Anonymous said…
Cám ơn bạn nhiều nghen. Quả thật là câu hỏi mình đang hỏi bấy lâu nay, vì đang là sinh viên, sắp ra trường, và biết thế nào mấy ông "boss" cũng sẽ hỏi câu này, nghĩ mãi vẫn chưa nghĩ ra. Giờ thì khá hơn rồi.

Mấy bài viết khác sao thì không biết, chứ bài này cho bạn 9/10 (tại cái tội đòi lương cao quá, 5%? Có mà điên) HEHEHEHE!!!

À! Xin phép anh cho tôi copy về blog của mình nghen, để đọc tham khảo từ từ và share cho mọi người đọc nữa (sẽ ghi trích dẫn blog của anh, yên tâm bản quyền đi)

http://my.opera.com/quachbavuong/
Phan Anh Vu said…
Bài của anh rất hay.
Có một trường hợp là mình yêu cầu một mức lương nhưng nhà tuyển dụng ko chịu, dìm xuống thì phải xử trí sao nhỉ :P
Anonymous said…
anh viet dung qua
em se lam nhu anh day
Anonymous said…
Bai viet cua anh Thai la mot kinh nghiep quy cho nhung nguoi moi tap tenh di lam nhu tui em, tuy nhien de xuat luong bang 5% co dong chien luoc thi em ko dam dua ra :( Em xin phep muon bai anh de post len blog cua em :D
Anonymous said…
Mình đang kiếm vài cuốn ebook về mạng cũng vô tình lạc vào đây,trước cũng không tự tin như thế nên mất vài chổ ngon,bài viết thật hữu ích bổ sung nhiều kinh nhghiệm "mặt dày" ^o^ ,cám ơn tác giả nhiều!
Unknown said…
Mình xin quote bài này lên www.wlu-4ever.com nhé
Anonymous said…
Với sinh viên mới ra trường, ai dám tự tin đề nghị mức lương chót vót nhỉ? Nếu có may ra những người đã có kinh nghiệm trong quá trình học và làm part-time. Để kiếm được công ty với mức lương cao khi chưa có kinh nghiệm chắc phải đi xin việc dài dài với các công ty VN. Các cty nước ngoài may ra ;)

Thực sự với mình bây giờ, mức lương chưa quan trọng, quan trọng là công việc (như anh thaidn đã nói). Hiện tại mình đã nghỉ việc ở cty với mức lương kha khá chỉ mong muốn kiếm được một công ty, 1 công việc, 1 sư phụ với mức lương vừa đủ sống. :D

Một bên là tiền, một bên là kiến thức. Có kiến thức rồi mới nghĩ đến tiền. Chắc phải kinh qua 3 cty mới dám đề nghị mức lương như thaidn. Dù sao cũng rất cám ơn những chia sẻ & kinh nghiệm quý báu.

Thanks.
Anonymous said…
bài viết của anh rất hay, cảm ơn anh đã chia sẻ kinh nghiệm quý báu này cho mọi người. em có việc này muốn thỉnh giáo anh Thái: Em là sv năm cuối, em học chuyên ngành sư phạm kĩ thuật nông nghiệp nhưng thú thật với anh là em không yêu nghề sư phạm, em học ngành này cũng vì bất đắc dĩ thôi, em có khả năng giao tiếp rất tốt và rất tự tin trước đám đông, em có khả năng làm thơ và viết văn nữa, anh tham mưu giúp em bây giờ em nên xin vao ngành gì cho thích hợp với khả năng vốn có của mình. Rất mong nhận được hồi âm của anh.địa chỉ email: motthoingangdoc@gmail.com
Unknown said…
hay quá em cũng xin phép copy haha
thanks anh nhiều
5%^--^ ko có rồi...
Unknown said…
Em thấy bài này hay. nhưng em muốn hỏi anh là. Nếu 1 sinh viên ra trường lần đầu đi tìm việc thì nhất định việc đề xuất mức lương cũng rất khó khăn nhưng vẫn phải đề xuất,nếu mình yêu cầu mức lương cũng hơi cao tí(theo mình nhận định) thì với 1 ngành kinh tế chưa có kinh nghiệm làm việc thì lấy gì để chứng minh rằng mình xứng đáng với mức lương đó.
tóm lại em muốn hỏi người mới ra trường và chưa có kinh nghiệm. thì lấy j để chứng minh đây anh.
Anonymous said…
Bài viết của anh giúp các bạn sinh viên mới ra trường rất nhiều...thanks a...
Anonymous said…
cảm ơn a rất júp ích đc cho "sv mới za tr", bài viết hay thật, cho e xin copy nha a.thanks a nhìu.
Anonymous said…
bài viết của anh rất hay và rất hữu ích, xin phép anh cho em đc copy qua blog em, cảm ơn anh về bài viết rất nhiều!
beoxinh said…
cam on anh vi bai viet kha huu ich, e la sv vien moi ra truong nen thieu kinh nghiem ve may khoan luong lau lam!!!hĩhix
beoxinh said…
cam on anh vi bai viet kha huu ich, e la sv vien moi ra truong nen thieu kinh nghiem ve may khoan luong lau lam!!!hĩhix
beoxinh said…
cam on anh vi bai viet kha huu ich, e la sv vien moi ra truong nen thieu kinh nghiem ve may khoan luong lau lam!!!hĩhix
beoxinh said…
cam on anh vi bai viet kha huu ich, e la sv vien moi ra truong nen thieu kinh nghiem ve may khoan luong lau lam!!!hĩhix
Lực Nguyễn said…
Thank a lot! Tui mạn phép copy bài viết về BloG riêng nhé!
Một bài viết tuyệt vời và thiết thực cho các bạn trẻ đang cần đi xin việc !
Anonymous said…
Chắc ai đọc bài này của anh cũng nhìn thấy hình ảnh của mình trong đó :D. Cảm ơn, bài viết rất hay!
Unknown said…
Câu chuyện của anh thật hữu ích với sinh viên mới ra trường như e :)
Hy vọng là em và các bạn khác cũng sẽ tìm được việc làm giống như anh
---------------------------
Ms.NHAT ANH
From Quần áo và phụ kiện đẹp
Unknown said…
Bài viết rất hay.Kinh nghiệm cho em khi đi xin việc tại các công ty.Xin cám ơn anh đã chia sẻ.
-----------------------
Nguyễn Minh Tuấn
Dự án Mega Ruby Khang Điền quận 9 TPHCM
afterlastangel said…
bài học thứ năm: sau 8 năm đọc lại bài này thì ta phải tính thêm trượt giá + lạm phát 100% vào :))